Στοιχεία Ορθοδόξου Δογματικής

Του Φίλιππου Σάννου

Η δογματική είναι ο κλάδος της θεολογίας ο οποίος εξετάζει και παρουσιάζει με συστηματικό τρόπο τα περί της πίστεως της Εκκλησίας. Η συστηματική ενασχόληση με τα δόγματα τής Εκκλησίας εμφανίζεται για πρώτη φορά στο έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού θεολόγου Ωριγένη (184 – 254 μ.Χ.) «Περί Αρχών», με τρόπο δε αυστηρά συγκροτημένο στον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό (676 – 749 μ.Χ.) στο έργο του «Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως».

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε συνοπτικά μόνον σε ότι αφορά την δογματική διδασκαλία της Εκκλησίάς σχετικά με την Τριαδολογία και την περί του κόσμου και του ανθρώπου δημιουργία. Κύριος οδηγός μας σε αυτή την προσπάθεια στάθηκε η  «Σύνοψις της δογματικής διδασκαλίας της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας» (Αθήναι 1957) του αειμνήστου καθηγητού Ιωάννου Καρμίρη, συμπληρωμένη στο τελευταίο μέρος της από το έργο του καθηγητού Νικολάου Μητσοπούλου «Θέματα Ορθοδόξου Δογματικής Θεολογίας» (Αθήναι 1983). Σκοπός του και φιλοδοξία παρόντος είναι η όσο το δυνατόν ευσύνοπτη παρουσίαση των θεμελιωδών εννοιών της Χριστιανικής πίστης, όπως αυτές παρουσιάζονται από την θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας.

Το φαινόμενο του αθεϊσμού κατά την αρχαιότητα

Του Φίλιππου Σάννου

Ο αθεϊσμός ως κοινωνικό φαινόμενο είναι άγνωστος στον παραδοσιακό πολιτισμό από την Αρχαιότητα μέχρι και το Μεσαίωνα. Η αστικοποίηση της δυτικοευρωπαϊκής κοινωνίας που λαμβάνει χώρα τον 11^ο αι. και ολοκληρώνεται σταδιακά τον 14^ο αι. είναι αυτή που επωάζει και τελικά γεννά την θρησκευτική αδιαφορία, που αυτή η τελευταία με την σειρά της, αθέμιτα γίνετε προοδοποιός για την ανάδυση της αθεΐας. Η θρησκεία ως οντότητα υπερατομική, διαπροσωπική, κοινοτική, συλλογική και εν τέλει κοινωνική, δεν νοείτε σε καμία περίπτωση ως ιδιωτική υπόθεση. Επειδή λοιπόν κάθε παραδοσιακή κοινωνία αναγνωρίζει την προτεραιότητα του κοινωνικού στοιχείου απέναντι στο ατομικό, γι’ αυτό κάθε παραδοσιακή κοινωνία είναι αυτόχρημα και θρησκευτική.[1]

Πίστευε και μη ερεύνα;

Του Φίλιππου Σάννου

H φράση «πίστευε και μη ερεύνα» είναι μια γνωστή στερεότυπη φράση που χρόνια τώρα δημιουργεί πολλές συζητήσεις σχετικά με την ορθότητα της, στο πλαίσιο της χριστιανικής πίστης, καθώς και με την καταγωγή και την γνησιότητα της. Οι αντιρρήσεις που προβάλλονται από απλούς λαϊκούς αλλά και από τον κλήρο είναι έντονες και βασίζονται κυρίως σε τρία επιχειρήματα, ότι: